CHÓNG MẶT KỊCH PHÁT HIỀN TÍNH
(BENIGN POSITIONALVERTIGO)
TEST 2
Adam J.Rosh, MD
Assistant Professor
Department of Emergency Medicine
Wayne State University School of Medicine
Detroit, MI
Một người đàn ông 45 tuổi đến phòng cấp cứu vì bị những cơn chóng mặt tái phát với nôn suốt đêm. Ông mô tả các cơn chóng mặt như là một căn phòng lúc lắc từ bên này qua bên kia khi ông nằm về phía trái. Bây giờ ông báo cáo đau đầu nhẹ và nói không bị ù tai, mất thính lực, sốt, hay mửa. Ông không có những vấn đề về sức khỏe và không dùng thuốc ngoại trừ acetaminophen một đôi khi. HA của ông là 123/65 mmHg, tần số tim 69 đập mỗi phút, nhiệt độ 98,5 độ F, và tần số hô hấp 12 hơi thở mỗi phút. Bệnh nhân bây giờ không có triệu chứng và khám không có gì đặc biệt.Những trắc nghiệm chẩn đoán nào sau đây là thích hợp nhất :
(a) Dix-Hallpike maneuver
(b) Caloric stimulation testing (nghiệm pháp nước nóng lạnh)
(c) Orthostatic vital signs
(d) Chụp cắt lớp vi tính đầu
(e) Điện tâm đồ
Câu trả lời đúng là (a)
Anh phải nghi ngờ chóng mặt tư thế hiền tính (BPV :benign positional vertigo) ở bệnh nhân này. Chóng mặt tư thế hiền tính là một chóng mặt tư thế tạm thời liên kết với nhãn chấn (nystagmus). Vấn đề xảy ra do sự tạo thành và chuyển động của những canalith (free-moving densities) trong các ống bán khuyên của tai trong, liên kết với một cử động đầu nhất định. Dix-Hallpike maneuver là một trắc nghiệm chẩn đoán nhằm gây lại những triệu chứng chóng mặt tạm thời và nhãn chấn của chóng mặt tư thế hiền tính. Thủ thuật nhằm làm cho bệnh nhân chuyển từ tư thế ngồi sang tư thế nằm với mắt mở và đầu xoay về phía tai bị bệnh. Trắc nghiệm dương tính nếu thủ thuật gây lại chóng mặt và bệnh nhân có nhãn chấn xoay tiềm tàng (rotary nystagmus). Một thủ thuật Dix-Hallpike âm tính không loại bỏ bệnh.
(b) Nghiệm pháp nước nóng lạnh (caloric stimulation testing) được thực hiện để đánh giá dẫn truyền dây thần kinh thính giác bằng cách đưa nước nóng hay nước lạnh hay không khí vào trong một ống tai và quan sát nhãn chấn tạm thời. Nghiệm pháp này không cần thiết để chẩn đoán chóng mặt tư thế hiền tính.
(c) Những dấu hiệu sinh tử tư thế đứng nên được thực hiện nếu nghi hạ huyết áp tư thế đứng (orthostatic hypotension). Trong trường hợp này bệnh nhân có triệu chứng khi nằm xuống, không có khi đứng dậy hay ngồi, không phù hợp với chẩn đoán hạ huyết áp tư thế đứng.
(d) Chụp cắt lớp vi tính đầu nên được thực hiện nếu nghi chóng mặt có nguyên nhân trung ương hơn là ngoại biên.
(e) Điện tâm đồ cần thiết nếu nghi chóng mặt do tim
Reference : Emergency medicine. Pretest
BS NGUYỄN VĂN THỊNH
(31/10/2015)
Tiếng sông Hương 