GÃY GỐI
(FRACTURES DU GENOU)
Dominique SARAGAGLIA
Professeur des universités-Praticien hospitalier
d’orthopédie-traumatologie
Chef du service de chirurgie orthopédique et
de traumatologie du sport, urgences
CHU de Grenoble, hôpital sud
PHẦN I
A. CƠ THỂ BỆNH LÝ
1. NHỮNG GÃY ĐẦU DƯỚI XƯƠNG ĐÙI
Ta phân biệt :
a. Những gãy trên lồi cầu (fracture supra-condylienne).b.Những gãy trên và liên lồi cầu (fracture sus et intercondylienne) :
hình chữ V, chữ T, chữ Y hay nhiều mảnh.c. Những gãy đơn lồi cầu (fracture uni-condylienne) :
Gãy lồi cầu trong– Gãy lồi cầu ngoài
– A trait frontal (fracture de Hoffa) (gãy phần sau các lồi cầu)– A trait sagittal (fracture de Trélat).
2. NHỮNG GÃY ĐẦU TRÊN XƯƠNG CHÀYTa phân biệt :
a. Vỡ một mâm chày (fracture uni-tubérositaire)
– Vỡ mâm chày trong : gãy rời (séparation) (thường fracture spino-
glénoidienne interne).– Vỡ mâm chày ngoài :
+ gãy rời (séparation)+ lún (enfoncement)
+ lún-gãy rời (enfoncement-séparation)
b. Vỡ hai mâm chày (fracture bi-tubérositaire)
– Đơn giản– Phức tạp
c. Fracture parcellaire
– Epine tibiale tương ứng với một bong gân nặng của đầu gối do bong chỗ bám chày của dây chằng chéo trước– Fracture de Segond phần lớn tương ứng với một bong gân nặng của đầu gối do đứt dây chằng chéo trước.
– Fracture de la marge tibiale externe dễ bị bỏ sót khi không có những cliché radiologique en 3/4 interne cho thấy chỏm của xương mác. Trong trường hợp đó cũng phải đảm bảo không có đứt dây chằng chéo trước.
3. NHỮNG GÃY XƯƠNG BÁNH CHÈa. Những gãy ngang (Fracture transversale)
– Phức tạp ít hay nhiều
– Chúng làm gián đoạn bộ phận duỗi (appareil extenseur)– Gây nên thiếu sót duỗi chủ động (déficit d’extension active)
b. Những gãy dọc (Fracture sagittale)– Không gây déficit d’extension của đầu gối
– Phải chú ý bánh chè hai mảnh (patella bipartita), tạo nên một chẩn đoán phân biệt tương đối thường gặp (do đó lợi ích chụp những phim so sánh bởi vì đó thường là một bất thường hai bên)– Những phim chụp phải bao gồm một cách hệ thống những défilé à 30 độ bởi vì gãy có thể không được nhận biết trên phim chụp tư thế thằng hay profil.
c. Những fracture parcellaire
– Phải chú ý trật xương bánh chè được nắn ngẫu nhiên
– Những loại gãy khác hiếm hơn và kèm theo những thương tổn da đối diện.
Reference : Traumatologie à l’usage de l’urgentiste
BS NGUYỄN VĂN THỊNH
(8/5/2017)