Crète (3)

KNOSSOS ANTIQUE

Tất cả đã bắt đầu từ đây cách nay gần 4000 năm. Trong khi toàn thể châu Âu còn sống trong nền văn minh tiền sử (civilisation protohistorique), thì những người dân đảo Crète (crétois) đã xây dựng những lâu đài tráng lệ và đã tổ chức xã hội theo thứ bậc để làm cho uy quyền được toàn diện và hợp pháp. Nền văn minh của triều đại Minos (civilisation minoenne) đã được biểu hiện đẹp nhất ở Knossos. Knossos trở thành trung tâm thật sự, biến những cung điện khác thành những Quốc Gia ngoại biên đơn giản. Chỉ vào đầu thế kỷ XX lâu đài của vua Minos và của Minotaure mới được khám phá bởi nền văn minh cận đại.

Là nơi gặp gỡ của hai thế giới và của hai thời kỳ, những người dân của thời đại Minos đã phát minh tất cả, từ hành đạo đến những kỹ thuật nông nghiệp, cũng như những tổ chức chính trị, quân sự, xã hội và bảo trợ văn hóa (mécénat culturel). Knossos là mẹ của nền văn minh Tây phương và là điểm khởi hành của tất cả điều mà châu Âu đã được nuôi dưỡng trong 40 thế kỷ.
Theo truyền thuyết chính vua Minos đã ở trên đô thị đầy huyền thoại này.
Là thủ phủ của Crète trong thời đại Minos (Crète minoenne), Knossos từng là cung điện lớn nhất và tinh tế nhất trong số các cung điện của Crète. Cung điện bao gồm hơn một ngàn gian phòng, có một hệ thống cống rãnh phức tạp, những nhà cầu có chasse d’eau và những con đường lát đá. Được xây dựng bởi Dédale, cung điện này của vua Minos có một mê cung được đào dưới đất (labyrinthe souterrain). Chính trong mê cung này Minotaure, con quái vật nửa người nửa bò mộng, đã sống và đã từng ăn tươi nuốt sống các nạn nhân. Minotaure là con của Pasiphaé, vợ của vua Minos. Hắn bị Thérèse giết chết. Trên thực tế Knossos là trung tâm của Empire égéen suốt trong thời đại đồ đồng cách nay 4000 năm. Knossos đã bị loại khỏi bản đồ sau một đợt phun núi lửa làm chấm dứt nền văn minh hùng mạnh của thời đại Minos. Truyền thuyết kể rằng vào khoảng năm 1450 trước công nguyên, núi lửa Santorin bùng nổ và chấn động mạnh đến độ tất cả lâu dài của Crète đều bị phá hủy. Knossos chỉ được khám phá vào đầu thế kỷ XX khi nhà khảo cổ học người Anh Sir Arthur Evans thực hiện cuộc đào tìm kiếm ở vùng này.
Ngày nay đây là địa điểm rất được tham quan bởi các khách du lịch bởi vì Knossos là nơi nổi tiếng nhất của Crète, đối thủ của Delphes và Mycènes như là địa điểm khảo cổ học chính của Hy lạp. Thật vậy, hầu như tất cả các người nước ngoài đặt chân đến Crète đều đến tham quan Knossos, nơi hành hương văn hóa và du lịch thật sự. Knossos cách trung tâm của Héraklion 5 km. Có thể dùng xe bus số 2 chạy từ gare routière A từ 6 giờ sáng đến 21 giờ đêm, mỗi 20 phút. Giá vé 2 euro và hành trình kéo dài khoảng phút .

SIR ARTHUR EVANS

Con của một nhà khảo cổ người Anh, Arthur Evans theo học ở Oxford.Về sau ông là giám đốc Viện bảo tàng uy tín Ashmolean Museum. 3 năm sau lần thăm viếng đầu tiên ở Knossos ông đã có thể thực hiện những cuộc đào kiếm ngay sau khi Crète được giải phóng khỏi sự đô hộ của Thổ Nhĩ Kỳ năm 1897. Sau đó trong suốt 30 năm ông đã cống hiến cho nơi khảo cổ này.
Arthur Evans kế tục từ Heinrich Schliemann ý tưởng đào kiếm địa điểm khảo cổ Knossos. Qua đời năm 1890, nhà khoa cổ học vĩ đại người Đức đã không thể thực hiện sự thăm dò nơi mà ông nghĩ là một lâu dài của vua Minos (palais minoen) có tầm quan trọng hàng đầu. Như thế Evans, thay chỗ Schliemann, đã thực hiện điều đó, giữa năm 1900 và 1929. Chính Arthur Evans đã mua Knossos với quỹ riêng của mình vào năm 1900. Rất nhanh chóng sau đó các cuộc đào bới bắt đầu, và trong vòng vài năm Evans phát hiện ra lâu đài, rồi giao cho các người cộng tác việc tái xây dựng địa điểm càng hoàn hảo càng tốt. Cho đến khi ông qua đời năm 1940, Evans ra sức trả lại cho Knossos vẻ tráng lệ huy hoàng của thời xa xưa và ông đã viết một bài tổng hợp dài về những nghiên cứu của ông trong tác phẩm The Palace of Minos at Knossos, một trong những công trình quan trọng nhất về văn mình minoen.

ĐẠI LINH
(19/10/2011)